Wpisany przez Nauczycielki klas montessoriańskich Szkoły Podstawowej nr 27 w Lublinie.
Pedagogika Marii Montessori jest bezpośrednio skierowana na dziecko wraz z jego potrzebami. Czynnikiem rozwoju i podstawą wychowania jest tu aktywność dziecka. Jest ona naturalną potrzebą dziecka, a zarazem oznaką i warunkiem rozwoju. Nikt nie może rosnąć za dziecko, to ono samo buduje siebie, swoje człowieczeństwo, swoje relacje z sobą samym, z drugim człowiekiem, z otoczeniem, z wszechświatem. Dąży do niezależności od dorosłych. Aktywność i rozwój dziecka dokonuje się w odpowiednio zorganizowanym, dostosowanym do właściwości psychofizycznych dziecka środowisku wychowawczym – otoczeniu. Tego w pełni nie rozumiałyśmy, a mimo to w lipcu 1992 roku przystąpiłyśmy do projektu holendersko – polskiego pod nazwą „Zindywidualizowane kształcenie”. Jednym z jego założeń było uświadomienie konieczności dokonania zmian w polskiej szkole. We wrześniu 1992 roku utworzone zostały dwie klasy Montessori II poziomu. Natomiast w październiku, miesiąc po rozpoczęciu zajęć lekcyjnych, dwie sale lekcyjne zostały wyposażone w komplet materiałów montessoriańskich przez holenderską stronę projektu. Dwa lata później w wyniku starań szkoły, UMCS przekazuje jeszcze jeden komplet pomocy. Dzięki temu szkoła dysponuje materiałem montessoriańskim, na którym mogą pracować dzieci w trzech grupach na II poziomie i w trzech na III. Dlatego w 1994 r. następuje utworzenie dwóch grup poziomu trzeciego i jednej drugiego, a w 1996 r. trzeciej grupy III poziomu. Ostatnia grupa II poziomu zostaje utworzona w 1999 r., a w wyposażenie sali aktywnie włączają się rodzice, wykonując wiele pomocy na wzór tych, które znajdują się w innych klasach. Natomiast ze zgromadzonych od sponsorów środków finansowych zostają zakupione w Holandii oryginalne pomoce matematyczne. Grupa będąca kontynuacją dla niej powstaje w roku szkolnym 2001/02 r., jest to czwarta grupa III poziomu.
Od samego początku najważniejszym naszym zadaniem było i jest gromadzenie pomocy, czyli troska o otoczenie dziecka. Należało również opracować sposoby dokumentowania pracy (arkusze obserwacji rozwoju dziecka, arkusze ocen, dziennik lekcyjny) oraz sposób dokonywania oceny opisowej. Na kilka lat przed wprowadzeniem reformy ustroju szkolnego było to zadanie trudne. Z jednej strony nie było w literaturze zbyt wielu informacji na ten temat, z drugiej zaś nie było takiej tradycji oceniania. Dlatego początkowo rodzice mieli trudności z odbiorem oceny opisowej. W dniu 4 czerwca 1997 zatwierdzony został przez Kuratora Oświaty wzór świadectwa opisowego (numer sprawy WKiO-403-1-PS/97). Opracowanie podziału godzin każdej grupy II i III poziomu Montessori do arkusza organizacyjnego szkoły zakończyło pewien etap pracy szkoły.
Nauczyciel uczący w grupach Montessori jest istotnym elementem zorganizowanego otoczenia dziecka, dlatego ważne są jego kwalifikacje. Dwie nauczycielki kończą kurs prowadzony przez specjalistów holenderskich w 1994r. Pierwsza 5-osobowa grupa kończy studia podyplomowe „Pedagogika Marii Montessori” w 1996r. Dwa lata później 1 nauczycielka, w 2000r. dwie osoby i ostatnia grupa 4 nauczycielek w 2005 r.
W roku szkolnym 2001/02 dla nauczycieli szkoły zostaje zorganizowany kurs:
„Wybrane zagadnienia pedagogiki Marii Montessori”. Korzystne dla szkoły było nawiązanie ścisłej współpracy z UMCS.
W roku 1992 rozpoczął się dla nas czas wielkich zmian. Pedagogika Marii Montessori, dotąd w Polsce mało znana, stała się inspiracją wprowadzanych innowacji w salach lekcyjnych, dając możliwość łączenia polskich tradycji edukacyjnych z osiągnięciami europejskich edukatorów. Zmiany dotyczyły sposobu patrzenia na potrzeby dziecka i jego rozwój, postrzegania siebie i swojej roli w klasie szkolnej, organizacji pracy własnej i ucznia.
Zanim rozpoczęłyśmy pracę z grupą Montessori każda z nas miała już pewną praktykę w pracy z dziećmi w tradycyjnej klasie. Miałyśmy do dyspozycji rzędy ławek, tablicę, plansze demonstracyjne, książki i zeszyty ćwiczeń uczniów itp. Poznając metodę Marii Montessori przekonałyśmy się i doświadczamy nadal jak trudno być nauczycielem, twórcą i organizatorem otoczenia stymulującego rozwój dziecka. Od samego początku towarzyszy nam poszukiwanie najlepszych rozwiązań wielu trudności i problemów, które stale napotykamy na swojej drodze, bowiem edukacja w systemie Marii Montessori ma charakter zindywidualizowany. W szkole Montessori jest miejsce dla wszystkich dzieci, niezależnie od poziomu ich uzdolnień, możliwości, problemów m.in. emocjonalnych. Są tu warunki dla optymalnego rozwoju każdego dziecka, przykłada się tu jednakową wagę do rozwoju wszystkich sfer osobowości. Wyrastają tu jednostki samodzielne, aktywne, przejawiające inicjatywę, posiadające poczucie własnej wartości, odpowiedzialne za swoją pracę i jej efekty, uspołecznione i tolerancyjne.
Doświadczałyśmy wiele razy, że szkoła Montessori nie jest „czarodziejską różdżką”, która bez dobrej współpracy nauczycieli i rodziców, bez przestrzegania zasad tej pedagogiki może przynieść satysfakcjonujące efekty. Daje ogromne możliwości, ale nie jest receptą na łatwe i szybkie pokonywanie trudności. Natomiast poznanie zasad pedagogiki Marii Montessori pozwala nam dorosłym, w szczególności rodzicom, lepiej zrozumieć dzieci i uświadomić sobie, że są to odrębne osoby, które wymagają poważnego traktowania, a nie myślenia za nie, które oczekują pomocy, a nie wyręczania, które chcą poznać siebie i swoje otoczenie własnymi sposobami, które oczekują wsparcia tylko wtedy, gdy to konieczne.
Nasze stale gromadzone doświadczenia, te dobre i te złe, wciąż uaktualniają odpowiedzi na pytania: „Jaki jestem?”, „Kim jestem?” Dlatego dorosłych zadaniem jest zadbać o to, aby każdy uczeń miał dobre warunki do rozwoju intelektualnego, społecznego i emocjonalnego. Pamiętajmy, że dziedziny, w których człowiek stale ponosi porażki stają się awersyjne. Toteż brak choćby elementarnego poczucia mistrzostwa w pracy powoli prowadzi do różnych fobii, te zaś do rozległych niepowodzeń w dalszych latach życia.
Wydarzenia, które wzmacniały nas, dostarczały nam energii, motywowały nas do pracy to te, które wpisały się w historię szkoły:
1. Listopad 1993 roku – szkoła gości uczestników konferencji „Metoda Marii Montessori – historia czy współczesność?”, zorganizowanej przez Zakład Pedagogiki Przedszkolnej Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie we współpracy z Hogeschool Gerderland w Arnhem i Międzynarodowym Centrum Edukacji w Nijmegen.
2. W dniach 12-14.11.2003 r. gościliśmy uczestników Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Rozwój i edukacja dziecka. Szanse i zagrożenia”, zorganizowanej przez UMCS
3. Nadzwyczajny Zjazd Polskiego Stowarzyszenia Montessori, który odbył się w dniach 21-22 maja 2004 roku w Łodzi, – szkoła otrzymuje dyplom uznania za propagowanie i popularyzowanie w Polsce, w latach 1994-2004 teorii i praktyki pedagogicznej Marii Montessori.
4. Od kilku lat prowadzimy systematycznie zajęcia dla studentów, przede wszystkim Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
5. 2003 r. – zajęcia warsztatowych dla nauczycieli kształcenia zintegrowanego i doradców metodycznych miasta Lublina.
6. 5 lutego 2004 r. – spotkanie „Daj mi szansę” z udziałem władz oświatowych
i pracowników naukowych UMCS, które zapoczątkowało starania szkoły
o nadanie imienia Marii Montessori.
7. Obserwacja zajęć w grupach Montessori przez studentów KUL-u, filii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Lublinie, z Białegostoku, Zamościa.
8. Dni otwarte dla nauczycieli innych szkół, członków Polskiego Stowarzyszenia Montessori, dla nauczycieli z Ukrainy, Białorusi, Estonii
i Litwy.
9. Dni otwarte dla rodziców, które służą nawiązaniu skuteczniej współpracę.
10. Praktyki dla studentów z zagranicy, m.in.: z Holandii i Irlandii.
11. Badania naukowe prowadzone przez pracowników UMCS. (Otrzymane wyniki, znalazły się w pracach doktorskich, a niektóre zostały przetłumaczone na język niemiecki).
12. Badania zewnętrzne prowadzone przez OKE (dotyczą szóstoklasistów) wskazują na to, że absolwenci grup Montessori osiągają bardzo dobre wyniki.
13. Diagnoza poziomu kompetencji trzecioklasistów prowadzona przez Instytut Badań Kompetencji w Wałbrzychu wskazuje również na dobre wyniki.
14. 10 listopada 2004r. – nadanie szkole imienia Marii Montessori.
15. 2005 r. – ankieta skierowana do absolwentów szkoły, którzy uczyli się
w grupach Montessori oraz wywiad wśród rodziców, których dzieci są uczniami grup Montessori.
„Najświeższym” naszym doświadczeniem jest udział w Kongresie Montessori Europa – Wiedeń 2006 (13-16 października). Możliwość poznania pracy innych placówek Montessori, spotkania praktyków i teoretyków tej metody stała się bogatym źródłem do przemyśleń, do dalszej pracy.
Nauczyciele klas montessoriańskich
Szkoły Podstawowej nr 27
im. Marii Montessori w Lublinie
